UFACIK-KOCAMAN KERTENKELE

Bilimsel adı Lacertidae olarak geçen sürüngen canlılardan biridir Kertenkele. Soğuk havalara karşı dayanıklı olmayan bu canlı özelliklerine göre; sıcak, kurak, bozkır, tropikal bölgelerde yaşar. 5000’den fazla türü vardır.

-Toprak altında yaşayan

-Ağaç gövdelerinde

-Su üstünde

-Bulunduğu ortama göre renk değiştiren

Gibi özellikler taşıyan türleri mevcuttur. Toprak altında yaşayan türlerinde kulak deliği bulunmaz. Bazı türlerin göz kapağı yoktur. Genelinde ise göz kapağı hareketli bir yapıya sahiptir.

Vücudu tamamen pulla kaplıdır ve tırtıklı bir yapısı vardır. Yılanlar gibi mevsime göre deri değiştirir. Tıpkı onlar gibi sürüngen grubundandır ancak kertenkelenin bacakları, kolları vardır. Bir kertenkelenin ayağında beş parmağı bulunur ve oldukça güçlü tırnak yapısına sahiptir. Bu tırnaklar sayesinde duvarlara bile tırmanabiliyor. Geko tipleri parmak uçlarında bulunan çekmenler ya da yapışkan lameller sayesinde düz duvarda ters şekilde durabiliyor. Uzunlukları 20 cm’den 3 metreye kadar değişiyor. En büyük türü olan Komodo Ejderi’ne Endonezya Adaları’nda sıkça rastlanır.

Dilinin şekli çatal şeklindedir ve avını yakalamak için dili uzun, yapışkan yapıya sahiptir. Böcekler, bakteriler, eklem bacaklılar gibi küçük canlılar ile beslenir. Kertenkele yediği bakteriler ile yaşadığı bölgede ki olası hastalık salgınlarının önüne geçmektedir. Ancak Komodo Ejderi minik türleri kadar yardımsever değil. İnsan yiyen nadir canlılardan biridir. Ölümle sonuçlanan ciddi vakalar kayıtlara geçmiştir.

Kertenkele korku ya da saldırı anında kuyruğunu düşürebilir. Düşen kuyruk bir süre hareket halinde yaşam formunu korur, bu şekilde avcıyı yanıltıp kaçabilir. Yaklaşık 1 ay içerisinde kopan kuyruğun yerine eskisi oluşur. Ancak yapı, renk ve işlev bakımından farklılık gösterir.

Soğuk kanlı olan kertenkele güneşli ortamda yaşamayı sever. Bu sebepten kış uykusuna yatar ve ilkbahar mevsiminde uyanır. Hatta üreme ve yumurtlama dönemlerinde yaz aylarındadır. Yumurtalarını toprak altında, çukurda korur. Komodo Ejderi tek seferde 20 yumurta üretirken, küçük kertenkele 1 ya da 2 yumurta üretir. Duvar kertenkelesi çiftleşmez çünkü bu tür sadece dişidir.

Bazı yaşam alanları;

-Anadolu ve İran Bölgesi (Anadolu kertenkelesi)

-Batı Avrupa (Benekli kertenkele)

- Arizona ve Yeni Meksika (Boncuklu)

-Güneydoğu Asya ile Doğu Karadeniz Bölgesi (Çayır Kertenkelesi)

-Güneybatı Asya ile Doğu Karadeniz Bölgesi (Çizgili Kertenkele)

- İspanya ve Fransa’nın Güneyi (Diken Parmaklı)

-Doğu Akdeniz (Göz kapaksız kertenkele, üç çizgili, yeşil kertenkele ve kamamsı kertenkele)

- Amerika Kıtası’nın tropikal bölgeleri (İki yönlü Kertenkele)